Archief
Contacteer ons
Kortrijk: +32 56 22 47 71
Waregem: +32 56 60 39 60
Tielt: +32 51 42 60 50
Nazareth: +32 9 274 13 80
Erfrecht - een "verklaring van behoud" is mogelijks vereist voor eerder gemaakte successieplanningen12 April 2019
Sedert 1 september 2018 steekt het Belgische erfrecht in een nieuw jasje.
Wie voor die datum reeds aan successieplanning deed, doet er goed aan die planning te herbekijken in het licht van de nieuwe spelregels. De wetgever geeft u daarvoor nog tijd tot en met 1 september 2019.
We zetten de krachtlijnen van het vernieuwde Belgische erfrecht hierbij graag voor u uiteen. Voor een uitgebreidere toelichting of om een antwoord te bieden op uw specifieke vragen, nodigen wij u graag uit contact op te nemen voor een bespreking op één van onze kantoren.
1. Samenstelling van uw nalatenschap
Een belangrijke innovatie is de verruiming van het beschikbaar deel van uw nalatenschap. Bepaalde reservataire erfgenamen (langstlevende echtgeno(o)t(e) en/of kinderen) worden door de wetgever beschermd in die zin dat zij sowieso aanspraak kunnen maken op een minimum “reservatair” erfdeel van uw nalatenschap (50 % van de nalatenschap te verdelen onder uw kinderen en echtgeno(o)t(e)). Men kan het erfdeel toekomende aan deze erfgenamen hoogstens tot deze reserve beperken, maar ze niet volledig tot nul herleiden.
Op het ogenblik van uw overlijden zal de notaris de zogenaamde “fictieve massa” van uw nalatenschap wedersamenstellen. Die bestaat uit al hetgeen u ten tijde van uw overlijden nalaat, vermeerderd met de schenkingen die u bij leven hebt gedaan. Het bedrag van de fictieve massa wordt in aanmerking genomen om na te gaan of er geen afbreuk werd gedaan aan het minimum erfdeel van uw reservataire erfgenamen.
Voorbeeld: u overlijdt en laat drie kinderen na. Indien u een testament had gemaakt waarbij u uw gehele nalatenschap legateert aan een derde, heeft elk van uw kinderen toch minstens recht op (1/2 x 1/3 =) één/zesde van uw nalatenschap. Indien u geen testament had gemaakt en het wettelijk erfrecht laat spelen, erven zij gewoon elk één/derde van uw nalatenschap.
2. Waardering van bij leven gedane schenkingen
Onder het oude recht was het zo dat de waarde van bij leven geschonken onroerende goederen werden geherwaardeerd op datum van het overlijden. Dit in tegenstelling tot eventueel geschonken roerende goederen, die werden gewaardeerd op het ogenblik van de schenking. Een onderscheid dat vaak als onrechtvaardig werd ervaren door de begiftigden van onroerende goederen, die aldus vaak een veel groter bedrag dienden in te brengen in de nalatenschap.
De nieuwe wetgeving brengt hierin verandering. Voorts is het zo dat zowel voor roerende als voor onroerende goederen die bij leven werden geschonken, de waarde wordt geïndexeerd tot op de datum van het overlijden, en dit voor alle nalatenschappen opengevallen sedert 1 september 2018. Een uitzondering wordt gemaakt voor het geval de begiftigde niet onmiddellijk de volledige beschikking krijgt over het geschonkene (bijvoorbeeld omdat er een vruchtgebruik werd voorbehouden of omdat de schenkingsakte een vervreemdingsverbod stipuleert).
3. Gevolgen
Indien u voor 1 september 2018 reeds een evenwichtige successieplanning organiseerde en u wenst niet dat de nieuwe regels daarop nog een invloed kunnen uitoefenen, dat is het van groot belang dat u nog vóór 1 september 2019 een zogenaamde verklaring van behoud aflegt voor een notaris. Na die datum is het onherroepelijk te laat en dient de opgestelde planning mogelijks te worden herbekeken in het licht van het vernieuwde erfrecht.
Gevallen waarin het afleggen van een verklaring van behoud opportuun is:
- u deed aan uw twee kinderen een schenking, en behield zich één van hen het vruchtgebruik voor, en bij de andere niet;
- u heeft roerende goederen (bijvoorbeeld geldsommen) geschonken aan meerdere kinderen, voor in het totaal gelijke sommen maar op sterk verschillende tijdstippen.
DKF is steeds bereid u te adviseren omtrent deze materie. Indien u overweegt een verklaring van behoud af te leggen of vragen heeft in verband met het bovenstaande, houden wij ons graag te uwer beschikking, aarzel niet om ons te contacteren.