Kan u uw kinderen onterven?08 November 2025
De meeste ouders willen dat hun kinderen erven wat ze hebben opgebouwd. Toch komt het voor dat de relatie tussen ouder en kind ernstig verstoord raakt — soms zelfs zo ver dat een ouder beslist om één of meerdere kinderen te onterven. Maar… kan dat zomaar?
Het testament: zelf bepalen wat er met uw vermogen gebeurt
Als u geen testament opstelt, bepaalt de wet wie er van u erft en in welke verhouding. In dat geval krijgen uw kinderen elk een gelijk deel van uw nalatenschap.
Met een testament kunt u daar deels van afwijken:
- U beslist zelf wie wat krijgt.
- U kunt bepaalde erfgenamen – zelfs uw kinderen – geheel of gedeeltelijk uitsluiten.
- U kunt ook via schenkingen tijdens uw leven bepaalde kinderen bevoordelen of benadelen.
Toch is uw vrijheid niet onbeperkt. De Belgische wet beschermt uw kinderen via het principe van de wettelijke reserve.
De wettelijke reserve: het beschermde erfdeel van uw kinderen
In België zijn kinderen reservataire erfgenamen. Dat betekent dat ze altijd recht hebben op een minimumdeel van uw vermogen, ongeacht wat u in uw testament schrijft.
Concreet:
- Samen hebben uw kinderen recht op de helft van uw totale vermogen (de “reserve”).
- Over de andere helft (het “beschikbaar deel”) kunt u vrij beslissen wie het krijgt – dat kan een kind zijn, maar ook een partner, familielid, vriend of zelfs een goed doel.
De berekening gebeurt op basis van de fictieve massa: dat is niet alleen wat u nalaat op het moment van overlijden, maar ook bepaalde schenkingen die u eerder deed. Zo wordt vermeden dat u uw vermogen “wegschenkt” om de wettelijke reserve te omzeilen.
Een kind onterven: wat kan en wat niet?
U kunt in uw testament uitdrukkelijk vermelden dat u een kind wilt onterven. Maar: die onterving neemt het wettelijk recht op de reserve niet weg.
Uw kind kan na uw overlijden een vordering tot inkorting instellen om zijn of haar reserve op te eisen. Dat gebeurt niet automatisch – het kind moet zelf actie ondernemen binnen de wettelijke termijn.
Vordering tot inkorting: geld in plaats van goederen
Sinds de erfrechthervorming van 1 september 2018 wordt een inkorting in principe in waarde uitgevoerd, niet langer “in natura”. Dat betekent:
- Het onterfde kind krijgt een geldsom die overeenkomt met het tekort aan zijn reserve.
- De begiftigde (bijvoorbeeld een broer, zus of partner die een woning kreeg) mag het goed behouden, tenzij hij vrijwillig kiest om iets in natura terug te geven.
Zo wordt vermeden dat erfgenamen verplicht moeten verkopen of goederen moeten teruggeven om het evenwicht te herstellen.
Termijnen: hoe lang kan een kind nog inkorting vorderen?
- De wettelijke termijn om een vordering tot inkorting in te stellen bedraagt 30 jaar vanaf het overlijden van de erflater.
- In een gerechtelijke vereffening-verdeling kunnen kortere termijnen gelden, afhankelijk van de omstandigheden en de betrokken partijen.
Het is dus belangrijk om niet te lang te wachten en tijdig juridisch advies in te winnen.
Tot slot: denk aan een doordachte successieplanning
Onterving is een gevoelig onderwerp, zowel emotioneel als juridisch. Vaak zijn er alternatieven mogelijk, zoals:
- Een evenwichtige verdeling via schenkingen tijdens het leven;
- Het opnemen van duidelijke voorwaarden in uw testament;
- Of het inzetten van bemiddeling om familiale conflicten te vermijden.
Heeft u vragen over onterving, schenkingen of successieplanning? Neem dan gerust contact op met uw adviseur of notaris voor een persoonlijk gesprek.