Bewindvoering: bescherming van kwetsbare personen10 September 2025
Bewindvoering biedt juridische bescherming voor mensen die (tijdelijk of blijvend) hun belangen niet meer zelfstandig kunnen behartigen. De vrederechter stelt hierbij een bewindvoerder aan die helpt of vertegenwoordigt, steeds met respect voor de autonomie van de beschermde persoon.
Wat is bewindvoering?
Bewindvoering is een maatregel van gerechtelijke bescherming waarbij de vrederechter een bewindvoerder aanduidt om een kwetsbaar persoon te helpen of te vertegenwoordigen. Dit kan gaan over vermogensrechtelijke aangelegenheden (zoals het uitvoeren van betalingen, een verkoop van vastgoed,…) en/of persoonlijke beslissingen (zoals de woonplaats of medische keuzes). Het doel is altijd: bescherming bieden, zonder meer in te grijpen dan nodig.
Wie kan het bewind aanvragen?
De aanvraag tot bewind kan worden gedaan door:
- De persoon zelf
- Echtgenoot, wettelijke samenwonende partner of partner
- Familieleden tot de vierde graad
- De vrederechter ambtshalve
- Het openbaar ministerie
De procedure wordt opgestart door het indienen van een verzoekschrift bij de vrederechter.
Soorten bewindvoering
Er bestaan 2 categorieën van bewindvoering:
- Over de goederen: beheer van het vermogen.
- Over de persoon: hulp bij de persoonlijke levenssfeer.
De vrederechter beslist over de te nemen maatregelen op maat van de beschermde persoon. Hij kan kiezen voor bijstand (de persoon beslist samen met de bewindvoerder) of voor vertegenwoordiging (de bewindvoerder beslist in de plaats).
Wie kan er bewindvoerder zijn?
Bij voorkeur wordt iemand uit de nabije omgeving aangeduid: een partner, een kind, ouder of familielid. Als dat niet kan, kiest de rechter een professionele bewindvoerder, vaak een advocaat. Niet iedereen komt in aanmerking: personeelsleden van een instelling of iemand die zelf onder bescherming staat, kunnen bijvoorbeeld geen bewindvoerder zijn.
De rol en verplichtingen van de bewindvoerder
De bewindvoerder is verplicht om in het belang van de beschermde persoon te handelen. Hij beheert de zaken zorgvuldig, houdt rekening met de wensen van de persoon en legt regelmatig verantwoording af aan de vrederechter. Voor belangrijke beslissingen (zoals de verkoop van een woning) is vaak voorafgaande toestemming nodig.
Einde van het bewind
Het bewind eindigt indien:
- De beschermde persoon opnieuw zelfstandig kan handelen
- De beschermde persoon overleden is
- Op vraag van de beschermde persoon zelf of zijn/haar familie, mits gunstig medisch advies en beslissing van de vrederechter
Zorgvolmacht als alternatief
Wie vooruitdenkt, kan zelf een zorgvolmacht opstellen. Dit is een notariële volmacht waarin je op voorhand iemand aanduidt die jouw belangen zal behartigen op het moment dat je daar zelf niet meer toe in staat bent. Zo bepaal je zelf wie je vertrouwt en waarvoor hij of zij bevoegd is. Vaak voorkomt dit dat een gerechtelijke bewindvoering nodig wordt.
Conclusie
Bewindvoering is een belangrijk vangnet om kwetsbare personen te beschermen. Toch loont het om tijdig een zorgvolmacht te regelen, zodat je zelf de regie houdt over je toekomst.
Heeft u vragen over het opstarten van een procedure tot bewind of wenst u begeleiding bij het opstellen van een zorgvolmacht? Bij DKF Fiduciaire staan wij klaar om je te adviseren en begeleiden. Neem gerust contact met ons op voor een persoonlijk gesprek.